براي چاپ كتاب ، دريافت مجوز فيپا الزامي است. در واقع اخذ مجوز فيپا از مراحل چاپ كتاب است. براي اخذ مجوز فيپا بايد به صورت الكترونيكي از سامانه كتابخانه ملي اقدام كنيد. فيپا در واقع فهرست نويسي كتاب در سازمان اسناد و كتابخانه ملي است. سوالي كه معمولا پيش مي آيد اين است كه براي اخذ فيپا به چه مداركي نياز داريم؟ اهداف فيپا چيست؟ منظور از شابك و فيپا چيست؟ براي اخذ فيپا از چه طريقي اقدام كنيم؟ مدت زمان اخذ مجوز چاپ كتاب فيپا چقدر است؟ و بسياري سوال ديگر كه در ادامه به آن ها خواهيم پرداخت.

فيپا كتاب چيست؟

فيبا مخفف چيست؟ معني فيپا عبارت است از فهرست نويسي توصيفي و تحليلي كتاب قبل از انتشار آن و درج كردن فهرست برگه در صفحه حقوق همان كتاب مدنظر. با فيپا كتاب، هزينه هاي فهرست نويسي درمراكز اطلاع رساني و كتابخانه ها كاهش مي يابد، انتشار يك كتاب در سطح شبكه هاي ملي و بين المللي مخابره مي شود و اطلاعانت كتاب شناختي در پايگاه هاي اطلاعاتي فهرست سراسر كتابخانه ها يكسان سازي مي شود.

اخذ فيپا چگونه است؟

اخذ فيپا براي چاپ كتاب در واقع فهرست نويسي قبل از انتشار كتاب است و به اختصار به كلمه فيپا مي شناسيم. اين فرآيند در اختيار سازمان اسناد و كتابخانه ملي مي باشد و مركز ملي كتاب شناختي از روي نسخه قبل از صحافي كه براي فهرست نويسي در اختيار اين سازمان قرار مي گيرد، به اين كار مي پردازيد.

شما مي توانيد با كمك كارشناسان انتشارات ويراست پاپ ، كليه خدمات نشر كتاب و مراحل چاپ كتاب را بدون واسطه انجام دهيد. به كمك افراد با تجربه و متخصصين در اين موسسه مي توانيد براي دريافت فيپا  اقدام كنيد و مدت زمان اخذ مجوز چاپ كتاب را كاهش دهيد.

در كل براي دريافت فيپا بايد از طريق سازمان اسناد و كتابخانه ملي اقدام كنيد زيرا كتابخانه ملي تنها مرجع رسمي براي دريافت فيپا در ايران است. بنابراين هيچ سازمان ديگري نمي تواند مدعي صدور فيپا در ايران باشد در واقع اعتبار رسمي نخواهد داشت. اين سازمان اطلاعات مربوط به اخذ فيپا را رايگان در اختيار نويسندگان قرار مي دهد.

شابك و فيپا مجوزهاي چاپ كتاب

در كنار فيپا، شابك هم موضوع مهمي در مراحل چاپ كتاب است. شابك به معنا سيستم شماره گذاري كتاب ها در سطح بين المللي است. شابك شامل ۱۳ رقم است كه هر رقم در گروه خاصي قرار مي گيرد و مفهموم خاص خود را دارد. در ميان اين اعداد، گروهي مربوط به ناشر است و اطلاعات ناشر را در بردارد. گروه ديگري مربوط به اطلاعات منطقه جغرافيايي و زباني است كه كتاب در آن به چاپ رسيده است. براي مثال عدد ۹۶۴ شناسه ملي ايران است و هر كتابي كه در ايران چاپ مي شود اين رقم را درون شابك خود دارد. گروهي از ارقام شابك براي راستي آزمايي و جلوگيري از ايجاد ارقام شابك تقلبي در ميان اين ۱۳ رقم وجود دارند.

اهداف مجوز فيپا چيست؟

شابك و فيپا براي ثبت اطلاعات كتاب به كار مي روند و اهدافي كه باعث به وجود امدن مجوز فيپا هستند عبارتند از:

امكان هماهنگي و  سازماندهي كتب در سراسر كشور

پرهيز از انجام كارهاي تكراري در ثبت كتب

سهولت در ثبت فهرست نويسي در مركز كتابخانه ملي كشور

افزايش سرعت در بازيابي اطلاعات كتاب در كتابخانه

اعتماد و اطمينان از صحت اطلاعات كتاب

افزايش سرعت انتقال اطلاعات

كاهش هزينه ها و صرفه جويي در نيروي انساني

اشتراك گذاري اطلاعات كتاب شناسي

مدت زمان اخذ مجوز چاپ كتاب فيپا

مدت زمان اخذ مجوز چاپ براي كتاب هاي تجديد چاپ طي  ۳ روز كاري است. هم چنين اخذ فيپا براي كتاب هايي كه در سري پيشين توسط ناشر ديگري چاپ شده طي ۵ روز كاري آماده مي شود. اما كتاب هايي كه نخستين بار براي دريافت فيپا اقدام كنند حداكثر ۱۵ روز كاري زمان مي برد.

در اين ميان مواردي وجود دارد كه باعث ايجاد تاخير در اخذ فيپا و در نهايت در مراحل چاپ كتاب مي شود كه در ادامه آورده شده است.

در صورتي كه اطلاعات ارسالي توسط ناشر صحيح نباشد و يا ناقص باشد موجب تاخير در دريافت فيپا مي شود. در زمان هايي از سال اخذ فيپا مدت زمان طولاني تري را سپري مي كند مانند زمان بازگشايي مدارس يا برگزاري نمايشگاه كتاب. زماني كه محتواي كتاب نياز به بررسي هاي بيشتر داشته باشد يا نياز به مشورت گرفتن از متخصصين باشد، مدت زمان دريافت فيپا افزايش مي يابد.

لازم به ذكر است كه از سال ۹۱ به بعد براي اخذ فيپا بايد به صورت الكترونيكي اقدام شود و بايد از طريق سامانه ي فيپا براي اين كار عمل كرد. براي ورود به اين سامنه به شناسه كاربري و رمز عبور نياز داريد. پس از ورود به سايت سازمان اسناد و كتابخانه ملي، فرم تقاضاي اخذ فيپا را پر مي كنيد.

براي اخذ فيپا به چه مداركي احتياج داريم؟

مدارك مورد نياز براي دريافت فيپا

1. نويسنده موظف است پس از انجام مراحل صفحه آرايي، صحافي و ويراستاري، فايل نهايي كتاب را به همراه شماره شابك در سامانه كتابخانه ملي بارگذاري كند. در صورت نداشتن شماره شابك، نمي توانيد براي اخذ فيپا اقدام كنيد.
2. ارائه مدارك شناسايي و هويتي مانند كارت ملي و شناسنامه الزامي است.
3. بايد اطلاعات كتاب شامل تاريخ چاپ كتاب، اندازه، قطع و تعداد صفحات كتاب را ارائه كنيد.
4. براي دريافت فيپا براي كتاب هاي ترجمه شده، در كنار ارائه متن ترجمه، بايد اسكن كتاب اصلي همراه با مدارك ارسال شود.
5. شما مي توانيد براي استعلام مشخصات فيپا كتاب خود، اطلاعات فيپا را در سايت سامانه كتابخانه ملي وارد كنيد و از صحت فيپاي كتاب خود اطمينان حاصل كنيد.
6. شايد اين سوال براي شما هم پيش آمده باشد كه در فيپاي كتاب چه اطلاعاتي درج مي شود. بنابراين بايد بدانيد كه سرشناسه، عنوان و نام پديدآورنده، مشخصات ناشر كتاب، مشخصات ظاهري، شابك، موضوع، شناسه افزوده و رده‌بندي كنگره، رده‌بندي ديويي و شماره كتاب‌شناسي ملي در فيپاي كتب نگاشته مي شود.
7. سرشناسه عبارت است از نام نويسنده اصلي كتاب همراه با سال تولد ايشان.
8. عنوان و نام پديدآور بيانگر نام كتاب و نام تمامي نويسندگان است.
9. مشخصات نشرشامل آدرس انتشارات كتاب، نام انتشارات كتاب و سال چاپ است.
10. مشخصات ظاهري درباره تعداد صفحات كتاب و در صورت وجود جدول، تصوير و نمودار اطلاعاتي را ثبت مي كند.
11. موضوع،  موضوع كتاب و كلمات كليدي كتاب را در برمي گيرد.
12. در صورتي كه براي نگارش كتاب بيش از يك نويسنده همكري كرده باشند، نام ساير نويسندگان در قيمت شناسه افزوده درج خواهد شد.
13. رده‌بندي كنگره، رده‌بندي ديويي و شماره كتاب‌شناسي ملي مربوط به كدهاي ثبت كتاب درسامانه اسناد و  كتابخانه ملي و مركز فيپا است.
14. موسسه انتشارات ويراست با سابقه درخشان در چاپ كتاب، با همراهي متخصصان و افراد با تجربه، براي چاپ كتاب، در كنار شماست.